تنگی کانال نخاعی و درمان آن

سیستم عصبی که مغز و نخاع اجزای اصلی آن را تشکیل می دهند، جزو اساسی ترین و حساس ترین دستگاه های بدن به حساب می آید. اختلالات و مشکلات گوناگونی ممکن است این سیستم را درگیر کنند که تنگی کانال نخاعی، یکی از این بیماری ها است. در واقع نخاع بخشی از سیستم عصبی است که انجام یک سری اعمال حیاتی را بر عهده دارد. بسیاری از پیام های عصبی، از طریق نخاع ما به ماهیچه ها و سایر اندام های بدن می رسند و به همین دلیل کوچکترین آسیبی که این عضو را درگیر کند، می تواند مشکلات زیادی را برای انسان به وجود آورد.

بخش های مختلفی در بدن انسان، وظیفه محافظت از نخاع را بر عهده دارند که در این میان می توان به پرده مننژ و ستون فقرات اشاره کرد. ستون فقرات، پرده مننژ و نخاع را احاطه می کند و از آن ها در برابر آسیب های محیطی محافظت می نماید. ستون فقرات متشکل از مهره هایی است که در میان آن ها یک حفره برای عبور نخاع وجود دارد. این حفره ها در کنار یکدیگر، کانال نخاعی را تشکیل می دهند. یک سری دیسک ها از جنس بافت الاستیک نیز در میان این مهره ها قرار گرفته اند تا از سایش آن ها جلوگیری کنند. یکی از بیماری هایی که در اثر اختلال در این مهره ها به وجود می آید، تنگی کانال نخاعی است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با این بیماری و عوارض و راه های درمان آن آشنا کنیم.

تنگی کانال نخاعی

 

بیماری تنگی کانال نخاعی چیست؟

بیماری تنگی کانال نخاعی اختلالی است که در اثر کوچک بودن فضای داخلی کانال ستون فقرات به وجود می آید. این موضوع می تواند منجر به وارد شدن فشار بیش از حد به بخش هایی از نخاع و اعصابی شود که در کانال نخاعی حضور دارند. به همین دلیل همزمان با بروز این مشکل، معمولا التهاب نیز رخ می دهد. بنابراین علائمی همچون دردناک شدن بخش هایی از ستون فقرات بروز پیدا می کنند. هرچند که این مشکل در بین بزرگسالان شایع است اما در صورت درمان نشدن، می تواند مشکلات بسیار جدی تری را در پی داشته باشد.

 

انواع تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی بر حسب محلی که نخاع و اعصاب را درگیر کرده است، به سه نوع تقسیم می شود. هر یک از این اختلالات از نظر بالینی، نشانه ها و علائم مخصوص به خود را نشان می دهند که پزشک می تواند با توجه به آزمایشات و تصویر برداری های مربوطه و در نظر گرفتن این علائم بالینی، بیماری را تشخیص دهد. این سه نوع اختلال عبارتند از:

• تنگی کانال از نوع مرکزی: این بیماری هنگامی رخ می دهد که حفره اصلی و مرکزی مهره ها دچار تنگی شوند.
• تنگی کانال از نوع سوراخ بین مهره ای: در میان هر دو مهره، حفره ای وجود دارد که دسته ای از نورون های دستگاه عصبی – که ریشه عصبی نامیده می شوند – از میان این حفره ها عبور می کنند. بنابراین اگر فضای این حفره ها کوچک شوند، ریشه های عصبی تحت فشار قرار می گیرند و مشکلاتی برای فرد پیش خواهد آمد.
• تنگی کانال از نوع محیطی: در این افراد نشانه هایی مابین علائم دو نوع تنگی نخاعی دیگر بروز می کند و پزشک می تواند با توجه به این موضوع و تصاویر ام آر آی، بیماری را تشخیص دهد.

همچنین تنگی کانال نخاعی می تواند در بخش های مختلف نخاع رخ دهد. اما شایع ترین نوع آن، تنگی کانال نخاعی کمر است که منجر به ایجاد مشکل در قسمت تحتانی ستون فقرات و بروز کمردرد می شود.

 

علائم و نشانه ها

هر چند که برخی از افراد مبتلا به این بیماری، هیچ علامتی ندارند اما وارد شدن فشار روی نخاع، در بیشتر افراد می تواند علائم مختلفی را در پی داشته باشد. در این بخش علائم و نشانه های بالینی این بیماری را بیان می کنیم.

• درد ناحیه کمر یا گردن
• گز گز کردن یا ضعف دست و پا
• مشکل در حفظ تعادل هنگام راه رفتن
• بی حسی و سوزن سوزن شدن بازو
• بی حسی و سوزن سوزن شدن ساق پا
• خواب رفتن پاها پس از اندکی راه رفتن
• گرفتگی پا پس از ایستادن که با نشستن کاهش پیدا می کند

 

علل و عوامل ایجاد بیماری

• بالا رفتن سن: افزایش سن یکی از عواملی است که می تواند افراد را مستعد ابتلا به بسیاری از بیماری ها کند. در واقع با بالا رفتن سن و کوچک شدن دیسک های بین مهره ای، اثرات سایشی مهره های کمری افزایش می یابد. این موضوع می تواند منجر به ابتلا به بیماری تنگی کانال نخاعی شود. به طوری که ابتلا به این بیماری در افراد بالای 60 سال بسیار شایع تر است.
• مشاغل پر خطر: مشاغلی همچون حمل بار و یا هر شغل دیگری که بخش نخاع و ستون فقرات را درگیر کند و در طی زمان به آن ها آسیب برساند، می تواند سبب بروز این بیماری شود.
• تروما و آسیب دیدگی: آسیب های گوناگونی که در اثر سوانح و حوادث به ستون فقرات وارد می شوند، می توانند منجر به ابتلا به این بیماری شوند.
• تومورها: اگر سلولهای سرطانی در قسمت ستون فقرات رشد و تکثیر پیدا کرده و تومورها را به وجود آورند، ریسک ابتلا به این بیماری نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
• عوامل ژنتیکی و وراثتی: امروزه نقش ژنتیک و بیماری های وراثتی بیش از هر زمان دیگری برای جامعه پزشکی ملموس شده است. در واقع بسیاری از بیماری ها می توانند به صورت وراثتی به نسل های بعدی منتقل شوند. تنگی کانال نخاعی نیز یکی از این بیماری ها است. به طوری که ممکن است نوزاد به طور مادرزادی به این بیماری دچار باشد یا اینکه ژن هایی از والدین به نسل بعد منتقل شوند که زمینه را برای ابتلا به این بیماری در سنین بالاتر فراهم کنند.
• برخی بیماری ها: بیماری هایی همچون آرتریت که مفاصل بین مهره های ستون فقرات را درگیر می کنند، می توانند باعث التهاب این ناحیه ها و بزرگتر شدن آن ها شوند. این موضوع خود سبب تنگ تر شدن کانال نخاعی و بروز مشکلات بعدی خواهد شد. همچنین برخی بیماری های مادرزادی می توانند شرایطی را به وجود آورند که شخص در کنار بیماری اصلی خود، به تنگی کانال نخاعی نیز مبتلا شود.

 

تشخیص بیماری

نخستین اقدامی که نیاز است پزشک برای تشخیص این بیماری انجام دهد، توجه به سوابق پزشکی و علائم بالینی بیمار می باشد. با توجه به این علائم، نیاز است که تصویربرداری های لازم انجام شود تا پزشک بتواند ستون فقرات بیمار را به خوبی بررسی نماید. بنابراین نیاز است که تصاویر سی تی اسکن و ام آر آی آماده شوند. اسکن MRI یکی از بهترین روش های تشخیصی این بیماری است. زیرا امکان بررسی تمامی جوانب ستون فقرات از جمله آسیب های استخوان و رباط ها یا وجود تومورها را در اختیار پزشک شما قرار می دهد.

 

درمان

درمان به موقع بیماری تنگی کانال نخاعی از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است. زیرا در صورت بی توجهی به درمان و پیشرفت بیماری، امکان فلج شدن فرد نیز وجود دارد. امروزه روش های مختلفی برای درمان این بیماری به وجود آمده اند. این درمان ها با توجه به نوع و شدت بیماری، توسط پزشک برای بیماران تجویز می شوند. در این بخش به مهمترین راه های درمان این بیماری اشاره می کنیم.

درمان تنگی کانال نخاعی با فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یکی از بهترین روش های درمان این بیماری است که توسط بسیاری از پزشک ها تجویز می شود. از جمله مزیت های این روش درمانی می توان به بدون عارضه بودن آن در مقایسه با سایر روش ها اشاره کرد. شما می توانید با انجام مداوم تمرینات ورزشی فیزیوتراپیست خود، در مدت زمانی نه چندان طولانی همان نتیجه ای که می خواهید را بگیرید. تنها کافی است به یک فیزیوتراپ معتبر و مجرب مراجعه نمایید و در انجام تمرینات فیزیوتراپی ( فیزیوتراپی در گیلاوند )  تداوم داشته باشید. فیزیوتراپی جزو درمان های غیر تهاجمی برای این بیماری به حساب می آید. از جمله سایر درمان های غیر تهاجمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طب سوزنی
• شنا و یوگا
• استفاده از بریس
• درمان های کایروپراکتیک

 

 

درمان با دارو

پزشک ممکن است برای درمان تنگی کانال نخاعی با دارو، مصرف یک سری داروهای استروئیدی و داروهای ضد التهاب را برای بیمار تجویز کند. همچنین در مواردی که درد خیلی شدید است، ممکن است داروهای بی حسی تزریق شوند. بنابراین داروهایی که برای این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند به دو گروه خوراکی و تزریقی دسته بندی می شوند که باید طبق دستور پزشک مصرف شوند.

درمان با جراحی

این بیماری معمولا نیازی به جراحی ندارد. در واقع به دلیل عوارض بسیار زیاد جراحی، این روش درمانی تنها برای بیماران اورژانسی که وضعیت آن ها حاد است مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال جراحی در کنار تمامی عوارضی که دارد، می تواند پس از طی شدن دوران نقاهت، سلامتی را به بیماران بازگرداند. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که در این میان می توان به لامینکتومی اشاره کرد. با استفاده از این شیوه که رایج ترین روش جراحی بیماری تنگی کانال نخاعی می باشد، رشد غیر طبیعی استخوان متوقف شده و فضای کافی در اختیار نخاع و ریشه های عصبی قرار می گیرد.

سخن پایانی

تنگی کانال نخاعی یکی از بیماری های شایع درد کمر و گردن در بزرگسالان است. این بیماری در اثر موارد مختلفی به وجود می آید و در صورت درمان نشدن، بیماران را با مشکلات زیادی روبرو می کند. بنابراین تشخیص و درمان آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. از طرفی روش های مورد استفاده برای درمان این بیماری مختلف هستند و پزشکان با توجه به محل و شدت بیماری، روش درمانی مناسب را برای بیماران تجویز می کنند. به عنوان نکته پایانی باید به شما بگوییم که پیشگیری، بهترین درمان است. بهترین روش جلوگیری از ابتلا به چنین بیماری هایی، تغییر سبک زندگی است. شما می توانید با ورزش روزانه و استفاده از مواد غذایی مفید، از مبتلا شدن به بیماری های مختلف در سنین بالاتر جلوگیری نمایید.

مطالب مرتبط :

شاک ویو تراپی خار پاشنه – درمان فلج بلز – گزگز دست و پا – سندروم پیریفورمیس – لیزر درمانی در دماوند – سندروم تونل گویان –سندروم تونل کارپال – شین اسپلینت